Imprimir
Twittear

Publicado en

 

Rub�n Garc�a �lvarez, historiador e medievalista de Galicia[1]

 

Carlos Barros

Universidade de Santiago de Compostela

 

����������� De primeiras quero celebrar a publicaci�n deste cat�logo dos materiais de Rub�n Garc�a �lvarez, que a s�a familia depositou xenerosamente no Museo Etnol�xicode Ribadavia, sen o cal os investigadores non poder�amos acceder doadamente �s documentos e traballos publicados e in�ditos, atesourados polo noso ilustre ribadaviense, da meirande importancia para a historia de Ribadavia, Galicia, Asturias, Le�n e Portugal,para historia do propio Rub�n como persoa, m�dico e historiador.

 

��������������� Certamente Rub�n publicou moito e ben durante 30 anos dedicados � investigaci�n, como se pode ver nabibliograf�a esencial feita por Fern�ndez de Viana, tres anos antes da s�a morte, para a Gran Enciclopedia Galega. A�nda que non hai nada mellor para valorar a s�a obra que relacionarmos os artigos e libros co�ecidos y publicados coas s�as notas de lecturas, traballos in�ditos,documentaci�n usada e/ou solicitada �s arquivos e tam�n coa s�a propia vida social, profesional e humana. Para facermos ben historiograf�a, compre investigarmos � investigador no seu contexto. Dispomos para elo da correspondencia, colaboraci�ns radiof�nicas..., o que inxustamente se pod�an denominar �materiais menores�, a�nda que haber�a que botar man necesariamente da historia oral, entrevistando a todos/as �s queacompa�aron � historiador de Ribadavia na s�a fruct�fera vida e obra: chegamos xa tarde para gravar, por exemplo, � seu amigo �Chucho�, Xes�s S�nchez Orriols, que tivo moito que ver coas�a derradeira -e mais brillante- etapa historiogr�fica (finais dos anos 60).

 

��������������� A� fica polo tanto a nosa primeira proposta de traballo: � preciso unha biograf�a intelectual e global de Rub�n Garc�a �lvarez para comprendermos como puido xurdir da vila hist�rica de Ribadavia, en contacto co mellor da historiograf�a internacional daquel ent�n, f�ra do medio universitario que tantas cousas facilita (e dificulta), un dos historiadores galegos m�is salientables da segunda metade do s�culo XX a�nda por (re) descubrir e (re) valorar.

 

Inmensa vocaci�n de historiador

 

Moit�simo antes de que foseunha actividade profesional, docente e investigadora, ser �historiador� non era �m�is� cunha vocaci�n de saber e escribir sobre o pasado, a mi�do como xeito de servir � presente. Aquela xenti�a ga�aba a vida noutras labores e sacaba tempo do seu lecer para estudiar, investigar e publicar sobre s�a localidade ou pa�s natal, �s veces con m�is vontade que co�ecementos hist�ricos, metodol�xicos ou historiogr�ficos, sobre todo no s�culo XIX, facendo de cot�o unha historia narrativa con mellor o peor estilo que non �a al�n dun reconto de nomes e lugares, datas e datos, condici�n necesaria pero non suficiente para unha investigaci�n hist�rica de calidade, como ben sabemos.

 

��������������� Sobra dicir que Rub�n Garc�a �lvarez estivo sempre por riba dunha historia entendida como un simple pasatempo, ou puramente local, escribise sobre arqueolox�a, menci�a ou historia (a�nda que a maior parte da s�a producci�n versa sobre Galicia, traballou tam�n sobre Castela e Portugal, e leu moito sobre o Occidente medieval), actuaba en canto a rigor documental e bibliogr�fico como un historiador profesional sen selo institucionalmente, na mellor tradici�n erudita de Murgu�a, L�pez Ferreiro ou Ferro Couselo, chegando finalmente m�is lonxe que eles �eran tam�n outros tempos hist�ricos e historiogr�ficos- no tocante a actitude renovadora e comprometida, como logo veremos, que se explica, na s�a dimensi�n social, entre outros factores, pola s�a relaci�nprivilexiada coa xente, e as s�as doenzas, loitando como loitou no Ribeiro �primeiro obxecto dos seus desvelos como historiador- contra a tuberculose, o mal ven�reo e outras enfermidade, desde a terrible posguerra.Relaci�n estreita coa realidade social que nos medios acad�micos, cando se da, prod�cese m�s ben indirectamente, a trav�s de ideolox�a e da �tica do compromiso.

 

A prioridade pola Idade Media

 

��������������� A meirande parte dos traballos de investigaci�n hist�rica de Rub�n Garc�a �lvarez son de tema medieval, altomedieval para sermos precisos: s�culos VIII-XI. Per�odo crucial e dobremente constitu�nte, do sistema feudalen Galicia -e no Occidente medieval-, de Galicia como nacionalidade hist�rica.

 

Rub�n segue no seu medievalismo a tradici�n historiogr�fica, galega e internacional, dos s�culos XIX e XX (inclu�ndo Annales), que salientou as Idades Media e Moderna como os per�odos cronol�xicos decisivos. As orixes medievais das naci�ns e nacionalidades explican, entre outros factores, o auxe do medievalismo entre os historiadores europeos ata hai ben pouco. Predilecci�n que a�nda est� m�is xustificado na nosa historiograf�a: Galicia como comunidade diferenciada tivo historicamente o seu m�ximo desenvolvemento na Idade Media, que logo se recuperou �culturalmente- co Rexurdimento e �politicamente- co actual autogoberno, que Rub�n xa non tivo tempo de vivir.

 

O medievalismo de Rub�n Garc�a evoluciona daerudici�n � nova historia, dun compromiso xen�rico a un compromiso concreto (que lle leva a dicir, como veremos, que os labregos son o seu obxecto principal): �Aunque a primera vista se ocupa de una �poca distante, este libro ha sido pensado para comprender la Galicia actual, o mejor a�n el oscuro proceso hist�rico en el que se elabora y constituye la situaci�n de nuestro tiempo.... [Galicia] sigue siendo, en su estructura socioecon�mica, una regi�n anclada en el medievo�. Escribe � principio da introducci�n metodol�xica da s�a obra m�is importante- e a que lle prestaremos m�is atenci�n-, Galicia y los gallegos en la Alta Edad Media (tomos I e II, Santiago, Pico Sacro, 1975), catorce p�xinas que constit�en unha sorte de testamento historiogr�fico. Naturalmente Rub�n segue nesto �s fundadores de escola francesa: ante a �necesidade �plenamente consciente y bien fundada- de comparar el presente con el pasado, de trasladar a �l la problem�tica del vivir actual. En ning�n caso como en el de Galicia tiene validez la recomendaci�n de Marc Bloch cuando escrib�a que la historia, a veces, debe ser le�da al rev�s, siguiendo en sentido inverso la l�nea de los tiempos�; cita de Bloch tirada precisamente da obra Les caract�res originaux de l�histoire rurale fran�aise (Par�s, Armand Colin, 1968), co que se aclara o ancoraxe medieval de estructura socioecon�mica galega a que se refer�a o noso adiantado medievalista: o peso da pequena propiedade campesi�a.

 

Historiador de vangarda

 

��������������� Dise, xustamente, que �Rub�n foi un adelantado no seu tempo � establecer un v�nculo a trav�s do pa�s veci�o [Portugal], algo que nos nosos d�as est� de plena actualidade, pero algo moi pouco usual nos anos 40 e 50� (Ana Malingre na Introducci�n do fondo). Pero a traxectoria de Rub�n a�nda foi m�is extraordinaria que iso, que non � pouco, pois se adiantou � seu tempo, nos anos cruciais anos 60 e 70, � asumir e por en pr�ctica, desde Ribadavia, en plena dictadura franquista que tanto chocaba coa s�a tradici�n republicana e democr�tica, as ensinanzas das vangardas historiogr�ficas do momento: revista Annales e materialismo hist�rico.

 

Rub�n era o que os franceses chamaban un historien du dimanche: as� se dixo de Philippe Ari�s, empresario e especialista en demograf�a hist�rica e historia das mentalidades, ben relacionado coas instituci�ns annalistes. Mais, �como puido estar � tanto, desde una pequena vila galega, das novas historiogr�ficas europeas a finais dos anos 60, adoptando un xiro radical �s 55 anos nas s�as investigaci�ns sobre a Galicia medieval? Na historiograf�a erudita galega da segunda metade do s�culo XX non hai outro caso parecido. Na historiograf�a espa�ola houbo alg�ns exemplos notables desta transici�n da historia tradicional (positivista) � nova historia econ�mica-social como Claudio S�nchez Albornoz en Historia Medieval, ou Jaume Vicens Vives, Ram�n Carande ou Antonio Dom�nguez Ortiz, en Historia Moderna, pero todos eles (menos Dom�nguez, profesor de ensino medio) estaban na universidade (Don Claudio en Argentina).

 

A universidade galega xoga, como � sabido, un papel importante na �revoluci�n historiogr�fica� que se difunde polas universidades espa�olas antes e despois do �68. En 1973 cel�brase en Santiago de Compostela, baixo o pulo do modernista Antonio Eiras Roel as I Jornadas de Metodolog�a Hist�rica Aplicada, para aquel ent�n Don Rub�n, que non participar nelas pero co�ece as s�as actas, xa ti�a publicado, en 1969, os primeiros traballos de historia econ�mica sobre a repoboaci�n de Braga (Bracara Augusta, XXIII) e moeda e prezos do gando na Galicia altomedieval(Cuadernos de Estudios Gallegos, tomo XXIV).De xeito menos organizado e institucional,desde Ribadavia a historiograf�a galega tam�n �a cos tempos.

 

��������������� A conversi�n historiogr�fica de Rub�n tivo lugar, xa que logo, nos arredores do decisivo ano de 1968, tempos deefervescencia democr�tica e �revolucionaria� que o noso experimentado historiador �levaba xa 20 anos investigando historia- vive dalgunha maneira en Ribadavia.A obra de calquera historiador ou corrente historiogr�fica, e os seus cambios, hai que explicalos no seu contexto hist�rico, a apertura da historiograf�a espa�ola �s novas correntes europeas garda relaci�n, se queira ou non, co papel adiantado da universidade na loita pola democracia en Espa�a, que Rub�n sinte tam�n naquela Ribadavia emerxente da loita de Castrelo do Mi�o, dos curas novos (Virxilio, Xos� Benito e Miguel), da Asociaci�n Cultural Abrente, da loita clandestina antifranquista, do movemento Comisi�ns Campesi�as...Unha Ribadavia democr�tica e progresista que representaba, ante todo, no eido intelectual o noso chorado Xes�s S�nchez Orriols (�Chucho�),un dos poucos intelectuais galegos da xeraci�n da posguerra sabedores, nos anos 60 e 70, do que era realmente o materialismo hist�rico e a escola de Annales.

 

��������������� A coincidencia neses anos de �mbolos dous intelectuais galegos, xa na madurez, nunha Ribadavia que tam�n se mov�a cos tempos (a xuventude, sobre todo), � vital para comprendermos o cosmopolitismo e vangardismo intelectual de Rub�n no seu eido espec�fico. Chucho divid�a o seu tempo libre que era moito en ler e conversar. P�dese dicir que l�a �todo e que se publicaba�, e os seus intereses intelectuais eran ben amplos, non hai m�is que botar unha ollada a s�a biblioteca, doada as� mesmo polos seus testamenteiros,Xes�s Alonso Montero e Manuel Pe�a Rei, � Museo Etnol�xico de Ribadavia. Chucho era un discutidor nato, apaixonado, convincente, interactivo. Cando eu mesmo pasei da �historia inmediata� �s lides acad�micas, al� polos finais anos 80, Chucho dic�ame como el animara e influ�ra en Rub�n para deixar a historia positivista pola nova historia francesa e marxista, tanto de palabra (horas e horas de conversa no estudio de Rub�n, record�bame hai pouco Nesto Chao) como pas�ndolle libros. Creo niso, Chucha ti�a na casa e l�a o que se �a publicando en espa�ol,nos anos 60,principalmente, de Bloch, Febvre, Duby, Le Goff, pero te�o para min que a s�a influencia sobre Rub�n, sendo clave � m�is ben contextual, oral, o texto, a escrita, pono directamente Rub�n, que manexa e cita as obras principais de historiadores de Annales en franc�s, antes da s�a publicaci�n en espa�ol. Como, por exemplo, os libros do medievalista Bloch que tanto influ�ron na s�a obra: Apologie pour l�histoire (1964),La soci�t� f�odale (1968), Les caract�res originaux de l�histoire rurale fran�aise (1968), todos manexados directamente por Rub�n.

 

Abandeirado da nova historia

 

��������������� Era moi propio dos anos 60 e 70 mesturar Annales, marxismo, cuantitativismo, estructuralismo..., o quechamamos noutro lugar: �o paradigma com�n dos historiadores do s�culo XX�. O feito mesmo de comprometerse cunha introducci�n metodol�xica e historiogr�fica, en Galicia y los gallegos en la Alta Edad Media, amosa a precoz sinton�a de Rub�n coas novas correntes historiogr�ficas que conced�anlle unha grande importancia � metodolox�a (Annales) e � teor�a (materialismo hist�rico).

 

Escrib�a o ribadaviense no tan citado texto: �nuestro trabajo ha sido articulado en tres campos: te�rico, metodol�gico �o t�cnica a que han de ser sometidos los materiales acopiados- y concreto �es decir, investigaci�n sobre las realidades concretas que nos deparan esos materiales. Nos hemos negado a aceptar el planteamiento empirista en que la teor�a aparece como corolario de los datos, o mejor, como corolario del an�lisis de los datos. El proceso seguido en nuestro trabajo fu�, en buena medida el inverso, es decir, hemos tratado de articular el an�lisis te�rico con los hechos�. Tr�tase dunha posici�n sobresa�nte, se consideramos o car�cter emp�rico da meirande parte dos seus traballos hist�ricos �de t�dolos xeitos, �tiles e necesarios- dos vinte anos anteriores, e o feito de que non soamente destacara �e practicara- o valor da reflexi�n metodol�xica sen�n tam�n da teor�a, a diferencia doutros historiadores renovadores daquel ent�n que non exced�an a inquietude metodol�xica ou aplicaban mal a teor�a influ�dos por un marxismo mal dixerido. Rub�n situ�base no punto xusto dunha preocupaci�n te�rica que non tentaba forzar os datos -nin os feitos-concretos para que cadrasen coa teor�a previamente establecida. O seu positivismo orixinal, perm�telle aproveitar o seu enorme co�ecemento das fontes altomedievais para levar a pr�ctica de xeito orixinal e creativo as novas metodolox�ase teor�as da historia.

 

��������������� Ante todo, segue � escola de Annales, apoi�ndose en Fernand Braudel, toma postura contra a historia tradicional �centrada en el tiempo breve de las biograf�as y de los acontecimientos. Pero este tiempo no es el que interesa a los historiadores de la escuela econ�mica�; sum�ndose as� mesmo � interdisciplariedade e � historia-problema predicada desde Par�s. Transitando, xunto co mellor da historiograf�a internacional �e espa�ola- do momento, dunha historia pol�tica, biogr�fica, acontecimental, a unha historia econ�mica, social, �profunda�: �Es esta Edad Media gallega de las profundidades �y digo �profundidad� en el pleno sentido que la nueva escuela historiogr�fica da a la locuci�n-, de los fundamentos, de las estructuras, la que yo he tratado de descubrir y describir�. Conectando de seguido, con tanta ou m�is enerx�a, co materialismo hist�rico: �me he esforzado por sacar a la luz estas estructuras profundas de entre lo que, en la �ptica corriente.... suele ocupar... el centro del relato cuando en realidad no es m�s que una superestructura, una especie de epifen�meno�.

 

��������������� O marxismo de Rub�n � a�nda m�is expl�cito na p�xina seguinte desta soberbia introducci�n a Galicia y los gallegos en la Alta Edad Media: �Se trata de una concepci�n m�s profunda de la historia, seg�n la cual la estructura social est�, a la larga, determinada por el �modo de producci�n�, que, a su vez,depende de los �medios de producci�n�, esto es, de las fuerzas t�cnicas a disposici�n de la sociedad para satisfacci�n de las necesidades socialmente reconocidas� (noutro lugar, insiste, citando a Marta Harnecker: �utilizamos la tipolog�a marxista de los modos de producci�n, como veremos m�s de una vez�). Continuando cunha cr�tica pol�tica da historiograf�a espa�ola pouco habitual nel: �Todo esto es tan claro, que resulta por ello inexplicable el total silencio que mantiene el historiograf�a hispana m�s moderna, acaso un poco asustada por la inspiraci�n marxista de esta interpretaci�n econ�mica de la historia, a pesar de ser �sta una de lasgrandes ideas del siglo XIX y de que s�lo desde entonces puede decirse que empieza a existir algo que merezca llamarse ciencia hist�rica�. Rematando o par�grafo de maneira contestataria, case impertinente , �La gran porci�n de verdad que hay en el concepto econ�mico de la historia ha arrancado muchas m�scaras, ha desnudado muchas caras de �idealistas�. De vivir hoxe en d�a o propio Rub�n matizar�a o publicado en 1975, naquel ent�n, con todo, l�xico, incluso necesario, pesando como pesaba a�nda historiograf�a acad�mica tradicional do franquismo.���������

 

A verdade � que dificilmente pod�a saber o noso adiantado historiador, que, naquel intre,na historiograf�a espa�ola est�banse movendo na mesma direcci�n outros historiadores novos, ou de arelas novas, ou que simplemente quer�an estar cos tempos que vi�an, que vanse manifestar m�is claramente logo da morte de Franco. En 1976, un ano despois �todo hai que dicilo- da publicaci�n, abondo desapercibida, da toma de postura pola nova historia do noso ribadaviense, a Editorial Akal publica traduce y edita �������������� El modo de producci�n feudal cun pr�logo de Julio Valde�n, que vi�a traballando a prol dun concepto marxista do feudalismo, as� como La historia como arma de la reacci�n de Alberto Prieto, que prologa tam�n Hacia una nueva historia, as� mesmo editado, en 1976, por Akal con artigos de Balibar, Parain, Fontana e Barcel�. A sa�da � luz do marxismo historiogr�fico en Espa�a faise evidente, no mesmo ano, coa publicaci�n pola Fundaci�n JuanMarchde Once ensayos de historia, un feixe de conferencias dictadas no ano 1975, onde participan historiadores marxistas, m�is ou menos confesos, como Juan Jos� Carreras, Antonio Elorza, Jordi Sol� Tura, Francisco Tom�s y Valiente;onde Jos� Mar�a Jover, de orixe mais ben conservadora e evoluci�n liberal concl�e afirmando:�Que para el historiador en general, y muy en especial para el historiador dedicado a temas y problemas de historia social, constituye el marxismo uno de los desaf�os intelectuais de nuestro tiempo, es algo tan cierto como que el positivismo lo constituy� igualmente cien a�os atr�s�. Demostrase as� ata que punto Rub�n Garc�a �lvarez estaba na primeira fila do que se chamou logo a �revoluci�n historiogr�fica do s�culo XX�, mesmo �a un chisco adiantado en Espa�a, en cuia universidadeagromou asemade.

 

O resultado

 

��������������� As� e todo, non ser� na precoz recepci�n de Annales e do materialismo hist�rico, onde o historiador de Ribadavia vaise amosar m�is audaz, sen�n na s�a aplicaci�n pr�ctica � historia medieval de Galicia, que el entend�a, l�cida e sincr�nicamente, como parte da historia medieval de Europa: �estes caracteres originarios del occidente medieval los encontramos fielmente reproducidos en la Galicia del mismo tiempo, con una coincidencia de detalles tan exacta que no puede por menos que causar asombro� (est� citando de novo Les caract�res originaux de l�histoire rurale fran�aise de Bloch). Logo resulta que non ser� tan exacta esa sinton�a �o feudalismo galego tenas s�as especificidades- pero Rub�n capta moi ben as semellanzas esenciais en todo o Occidente medieval do proceso de formaci�n feudal, marcado pola presencia de comunidades de aldea e campesi�os libres, que tanto lle lembraban � Galicia actual.

 

O plan da s�a investigaci�n m�is ambiciosa, que se beneficia de t�dolos seus anos de investigaci�n sobre os comezos da Galicia medieval, de provisi�n e dominio de fontes in�ditas, Galicia y los gallegos en la Alta Edad Media, constaba de tres partes: demograf�a, sociedade e econom�a. Soamente se publicou a primeira delas, en dous volumes. Era, e �, a m�is dif�cil da historia medieval de Galicia: dobremente dif�cil. A Alta Idade Media, como t�dolos per�odos de transici�n � menos doada de analizar profundamente �como Rub�n quer�a- que os per�odos posteriores, Plena eBaixa Idade Media. Dificultade que se incrementa se quer facer demograf�a hist�rica empregando as �ltimas t�cnicas e metodolox�as cuantitativas. O autor reco�ece a carga: �penosa y agotadora tarea, que requiri�, a cada paso, improvisar el procedimiento con arreglo al cual cernir la masa de conocimientos cualitativos y cuantitativos que se iban desvelando. No hab�a precedentes que permitieran establecer un contraste...�, Pero est� satisfeito cos resultados: �he alcanzado resultados muy positivos y muy esclarecedores�, que lle compensan amplamente a dolorosa decisi�n de deixar atr�s a vella historia: �he tenido que sacrificar a los �varones gloriosos�, el estudio de las personalidades y las batallas�. Non sen certo �arrepentimento�: �No hemos olvidado, ciertamente, a los poderosos personajes, a los se�ores territoriales a cuya sombra viv�an los humildes y los peque�os labriegos de que se ocupa este libro�. Vemos logo o compromiso social de Rub�n, que enche de resonancias �ticas a s�a obra, sen abandono da profesionalidade do seu quefacer. Vemos tam�n o seu amplo e intelixente sentido historiogr�fico, f�ra de calquera manique�smo, xa que malamente p�deseinvestigar seriamente os campesi�os sen estudiarmos os se�ores feudais, e viceversa. De feito, pola desigual presencia documental con datos sobre campesi�os cando fai demograf�a cualitativa, no segundo volume, dedica 340 p�xinas a nobreza e soamente 50 p�xinas � campesi�ado, pese a seren o motivo principal da s�a investigaci�n, e a clase productiva e maioritaria da poboaci�n, engadimos n�s. Sen este enfoque historiogr�fico avanzado, e global, de Rub�n, ficar�a unha imaxe falsa dunha Galicia medieval, onde soamente a elite que manda fai a historia,o resto.... traballa. A actualidade da obra de Rub�n � clara a este respecto.

 

��������������� Na s�a investigaci�n demogr�fica dos s�culos VIII-XI, sobre a base dos 1000 documentos que foi recollendo �e transcribindo- paseni�o e directamente dos arquivos de todo o mundo, o noso medievalista mostra, estimulado polas novas historias, un vangardismo abraiante. � dos primeiros que estudian as villae e o l�xico medieval desde unha �ptica econ�mica, social, demogr�fica; que se decatan da importancia deCelanova, mosteiro e aldeas,para o estudio da Alta Idade Media galega; etc. Pero onde non ten precedentes o seu esforzo intelectual e de investigaci�n, nin tampouco houbo quen de abordalo despois co mesmo grado de ambici�n, � no tocante � que constit�e o fundamental dos seus dous volumes experimentais de demograf�a hist�rica: a) estudio global da poboaci�n no reino altomedieval de Galicia, a s�a distribuci�n interna, comunidades tipo de aldea..., no tomo I; b) as investigaci�ns de nupcialidade, natalidade, fecundidade, matrimonio, familia, mortalidade, esperanza de vida, da nobreza, do pequeno campesi�ado libre e dos servos, no tomo II. � digna de admiraci�n historiogr�fica esa combinaci�n orixinal e decidida de teor�a e rigor, hip�tese e fontes, que brilla con luz propia nesta obra magna do medievalismo galego e espa�ol, por moito que unha relectura presente, polo mi�do, ter�a que matizar ou debater tal o cal conclusi�ns, para o cal haber�a que atreverse en paralelo coa dificultade metodol�xica derivada da desigualdade entre obxectivos e documentos.

 

��������������� Cando Rub�n fixo o seu libro case ningu�n fac�a entre n�s demograf�a medieval. F�raestaba J.C. Russell e poucos m�is, case todos citados e co�ecidos polo noso autor, o mesmo que as actas do congreso de Nice sobre La d�mographie m�di�vale (1972), ou o traballo pioneiro de Reyna Pastor de 1967 sobre a historia das familias en Castela e Le�n nos s�culos X-XIV, feito desde Arxentina. Dic�ase que non hab�a rexistros parroquiais na Idade Media nin censos de poboaci�n para facer historia demogr�fica. De certo que os medievalistas dispomos de menos datos que os modernistas ou contemporane�stas, particularmente para escribirmos unha historia demogr�fica, pero iso non quere dicir que non se poida e deba investigar a poboaci�n, cuantitativa e cualitativamente, afinando hip�teses e m�todos que permitan espremermos ben as fontes conservadas. Hoxe aceptase mellor isto que fai 30 anos, o noso problema acad�mico actual � m�is ben o abandono da tem�tica demogr�fica ou econ�mico-social. De a� a importancia da recuperaci�n da obra renovadora de Rub�n para unmedievalismo que non queira voltar no s�culo XXI a unha historia decimon�nica de�varones gloriosos�, el estudio de las personalidades y las batallas�. Por moito que agora existan mellores condici�ns para un amplo consenso sobre a necesidade de estudiar historicamente de xeito mixto e global, o individuo e o colectivo, a pol�tica e a sociedade,a infraestructura e a superestructura.

 

��������������� Rem�tamos, xa que logo, este breve esbozo sobre Rub�n Garc�a �lvarez como o historiador e medievalista galego, e universal, non sen antes facer una segunda proposta, m�is ben un chamamento: que algu�n edite de novo os tomos xa publicados, a finais do s�culo pasado, e, m�is que nada, esa segunda parte de Galicia y los gallegos en la Alta Edad Media. Cons�rvanse no Museo Etnol�xico de Ribadavia os manuscritos que Rub�n deixou xa redactados: Documentaci�n de funci�n, 28/01-02-03-04-05. Semella que est�n completos, pois a editorial Pico Sacro anunciara no primeiro libro, en 1972, a parte de sociedade como de �pr�xima publicaci�n�. Tr�tase ness segunda parte nada menos que a �Estructuraci�n de los grupos sociais�, as �Estructuras sociais y organizaci�n agraria�, �Las clases productoras y el campesinado libre�, �Las clases ociosas. El doble c�rculo laico y clerical�. A historia de Galicia nolo agradecer�, e memoria recuperada do noso historiador ribadaviense, tam�n.

 

 

�������

 

 

 

 

 



[1] Traballo elaborado para o libro-cat�logo sobre o historiador Rub�n Garc�a �lvarez(1915-1980) que vai editar o Museo Etnol�xico de Ribadavia.

Esta web utiliza cookies propias y de terceros para su correcto funcionamiento y para fines analíticos. Al hacer clic en el botón Aceptar, acepta el uso de estas tecnologías y el procesamiento de tus datos para estos propósitos. Ver Política de cookies
Privacidad